Devletin ekonomik göstergeleri ve dünya döviz piyasasını etkileyebildiği araçlar arasında, belirli bir ülkenin merkez bankalarının faiz oranları öne çıkıyor. Merkez bankaları, faiz oranının boyutunu ve revize edilebileceği zaman çerçevesini bağımsız olarak belirler.
Merkez bankası faiz oranları, güçlü bir ekonomik gösterge ve ekonomi üzerinde etkili bir etki kaldıracıdır. Bu gösterge hem iç hem de dış politikanın yönetimi için önemlidir. Değişimi, döviz kurunu etkileyerek gerekli seviyede tutulmasını sağlar.
Merkez Bankası'nın yeniden finansman oranı olarak da adlandırılan faiz oranı, ülkenin ana bankasının ticari bankalar da dahil olmak üzere diğer kredi kuruluşlarına kredi verme yüzdesidir. Özünde, faiz oranı ekonomi için bir gösterge, ulusal para biriminin değeri için bir ölçüttür.
Belirtilen yüzde seviyesi, öncelikle fon talebi ve piyasada kredi ve kredi sermayesi tekliflerinin sayısı ile belirlenir. Bu göstergenin boyutu aynı zamanda kredi risklerinden, beklenen enflasyon oranından, döviz kurunun dinamiklerinden ve vergi seviyesinden de etkilenmektedir. Faiz oranı, merkez bankasından özel bir komisyon tarafından belirlenir.
Merkez bankası, ticari bankaların yeniden finansmanına katılarak, faizdeki değişiklik yoluyla, enflasyon oranı ve döviz kuru dahil olmak üzere bir dizi ekonomik göstergeyi etkiler. Faiz ne kadar yüksek olursa, ticari bir banka tarafından alınan kredi o kadar pahalı ve buna bağlı olarak müşterilere verilen kredilerin faizi de o kadar yüksek olur.
Yeniden finansman oranı, ücretlerin ve vergilerin geç ödenmesine ilişkin cezaların miktarını belirlerken, vergilendirmeyi hesaplamak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Devlet yükümlülüklerine ilişkin oranlar ve çoğu finansal aracın karlılık düzeyi, doğrudan seçilen faiz oranı düzeyine bağlıdır. Yeniden finansman oranındaki bir değişiklik, ülkenin iç piyasasında sermayenin artmasına veya azalmasına neden olabilir.
Merkez bankası, ekonominin aşırı ısınmasını önlemek için faiz oranını yükseltiyor. Bu olgu, reel üretimde bir artış olmadan mal fiyatlarında bir artış olduğunda, yani enflasyon yükseldiğinde gözlenir. Yeniden finansman oranını yükseltmenin bir başka nedeni, ulusal para birimini potansiyel yatırımcılar için daha çekici hale getirme ihtiyacıdır. Böylece faizin yükseltilmesi ulusal paranın değerini artırır ve enflasyon oranını düşürür.
Merkez bankasının faiz oranındaki bir artışın da bir dezavantajı vardır, çünkü aynı zamanda işletmelere borç verme oranı yükselir, bu da büyük düşüşler gerektirir, işsizliğin artmasına neden olur ve dolaşımdaki para kütlesini artırır.
Refinansman oranındaki düşüşle, ters etki gözlenir: yatırımcılar başka bir para birimine fon aktarmaya çalışır, işsizlik azalır, düşük borçlanma oranları, gerçek mal ve hizmet üretiminde artışa neden olur. Enflasyon artmaya başlasa da, genel ticari faaliyetler artıyor.
Piyasa katılımcılarının, faiz oranlarının oluşumunun anlamını ve prosedürünü doğru bir şekilde anlamaları ve yeniden finansman oranını değiştirme konularının çözüldüğü merkez bankası komisyonunun bir sonraki toplantılarının tarihlerini takip etmeleri gerekir.
