Maddi mallar yapan bir kişi, doğal nesneler üzerinde hareket eder, onlara istenen şekli verir ve ardından ihtiyaçların karşılanması için uygun hale gelir. Bu süreçte insanlara, nihai sonuç üzerinde belirleyici bir etkisi olan çok çeşitli unsurlar ve koşullar yardımcı olur. Bu koşullar üretim faktörleri olarak adlandırılır.
Üretim faktörleri kavramı
Üretim faaliyetlerinin temel nedenleri ve ekonomik bir ürünün yaratılmasının gerçekleştiği koşullara üretim faktörleri denir. Bir anlamda üretimin itici güçleri, üretim potansiyelinin ayrılmaz bir parçasıdırlar.
En basit durumda, üretim faktörleri, bir ürünün yaratılmasında yer alan emeği ve doğal kaynakları içeren "emek, toprak, sermaye" üçlüsü olarak anlaşılır. Son zamanlarda girişimcilik önemli faktörlerden biri olarak adlandırılmaktadır. Ancak bu liste de ayrıntılı olmayacaktır.
Marksizm'de üretim koşulları, kişisel ve maddi faktörler göz önüne alındığında, emeği, emeğin nesnesini ve araçlarını içerir. Bir kişinin çalışma yeteneklerinin tamamı kişiseldir. Materyal olarak, Marksist metodoloji, üretim ve teknolojinin örgütlenmesine özel bir yer verilen karmaşık bir sistem içinde bir araya getirilen üretim araçlarını sınıflandırır. İkincisi, tüm üretim faktörleri arasındaki etkileşim olarak anlaşılmaktadır.
Marjinalist teoride üretimin ana faktörleri şunlardır:
- Doğal Kaynaklar;
- iş;
- Başkent;
- girişimcilik;
- bilimsel ve teknik faktör.
Doğal faktör
Doğal faktör, üretim süreçlerinin gerçekleştiği doğal koşulları içerir. Hammadde ve enerji kaynağı olarak madde, mineraller, toprak, su, hava, flora ve fauna yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir üretim faktörü olarak doğal çevre, bir ürünün üretiminde hammadde görevi gören doğal kaynakların kullanılmasına izin verir. Tüm çeşitli malzeme ürünleri bu tür hammaddelerden yapılır.
Üretimin enerji temeli Dünya ve Güneş'tir. Aynı zamanda gezegen, üretim araçlarının bulunduğu, işçilerin çalıştığı bir üretim alanı haline gelir.
Arzı sınırlı olduğu için arazi, günümüzde en eşsiz kaynaklardan biri haline gelmiştir. Bu tür malzeme üretim koşulları, doğal kaynakların ve minerallerin bulunduğu bir alandır. Bir arazi kaynağının kullanışlılığı, tarımsal çalışmaya ve biyolojik üremeye uygun olma kabiliyeti ile değerlendirilir.
Doğal faktör, üçlüde pasif bir bileşen olarak hareket eder. Ancak, dönüşümler sırasında, doğa nesneleri ana üretim araçlarına geçer ve yavaş yavaş aktif bir rol alır. Bazı faktöriyel ekonomik modellerde, doğal faktör, üretim süreçleri üzerindeki etkisinin derecesini hiçbir şekilde azaltmayacak şekilde örtük bir biçimde dikkate alınır.
emek faktörü
Emek, üretim sürecini başlatmak için tasarlanmış bir unsur olarak bir dizi üretim faktöründe sunulmaktadır. Bu kategori, malların yaratılmasında doğrudan yer alan işçilerin emeği ile temsil edilir. Aynı zamanda, "emek" kavramı, üretimi yönlendiren ve ona tüm aşamalarda eşlik eden çok sayıda faaliyet türünü bünyesinde barındırır. Emek, bir kişinin kaynakların (enerji, madde, bilgi) dönüşümüne doğrudan katılımından oluşur. İnsanlar üretim sürecine fiziksel ve zihinsel çabayla katkıda bulunurlar. Tüm katılımcıları emeklerini üretim sürecine getirir, her bir emek biçimi nihayetinde sonucu etkiler.
Kaynak yaklaşımını kullanan makroekonomik modellerde, üretimin ana faktörleri göz önüne alındığında, genellikle işgücü değil, işgücü kaynakları, yani sağlıklı nüfus veya üretimde istihdam edilenlerin toplam sayısıdır. faaliyetler. Emek faktörünün, diğer şeylerin yanı sıra, emeğin kalitesinde, verimliliğinde, emek verimliliğinde kendini gösterdiğini anlamak önemlidir.
Maliyetleri yerleşik bir üretim organizasyonunun etkinliğini belirlediğinden, emek en önemli ekonomik kategoridir. Emek faaliyeti yoluyla, bir kişi emek konusunu aktif olarak etkiler. Emek sürecinin yoğunluğu, emek yoğunluğunu ve ürünün imalatı için harcanan zaman miktarını etkiler. Bu veriler, üretimin karşılaştığı sorunları tanımlamayı mümkün kılar.
İş gücü, diğer ekonomik kategorileri belirler - işsizlik ve istihdam. İşgücünün yapısı, şu veya bu şekilde, emek becerilerine uygun olarak üretimde yer alan tüm insanları içerir. İnsan faaliyetinin bir özelliği vardır: işgücü yıllar içinde oluşur, sürekli yenilenmeyi gerektirir. Başarılı bir kariyer için, bir çalışan yararlı becerilere sahip olmalı ve her zaman doğru fiziksel formda olmalıdır.
Bir üretim faktörü olarak sermaye
Sermaye, ekonomik bir ürünün imalatında yer alan ve doğrudan buna dahil olan üretim araçları olarak anlaşılır. Sermaye, üretim faaliyetlerinde çok çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilir; bunun muhasebeleştirilmesinin farklı yolları olabilir. İnsan emeği yalnızca üretim için bir koşul yaratıyorsa, o zaman sermaye, üretim faaliyetinin amacı, amacı ve varoluş biçimi haline gelir. Bu nedenle, sermaye genellikle önem açısından emeğin üzerinde yer alır.
Bu faktör hem fiziksel hem de parasal sermaye olarak ifade edilir. Fiziksel sermaye, üretimin ana aracıdır. İşletme sermayesi aynı zamanda ekonomik bir ürünün üretimi için en önemli maddi kaynak ve faaliyet kaynağı haline gelir. Uzun vadede, faktör aynı zamanda yatırımı da içerir.
Kısacası, sermaye, kar elde etmek için kullanılan her türlü mülkü ifade eder. İşte tam da bu amaçla sanayi toplumunun ortaya çıkışından bu yana üretime yönelik yatırımlar (sermaye yatırımları) içinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Maddi ve maddi biçimleriyle, yatırılan fonlar sabit varlıklara dönüşür ve üretim sürecinin faktörleri haline gelir.
Bazı iktisatçılara göre, emekten sonra sermaye, ekonomik faaliyetin başarısı için diğer koşullar arasında ikinci sırada yer almaktadır. Son zamanlarda, çalışanın sahip olduğu bilgi, beceri, yetenek ve mesleki deneyim de dahil olmak üzere insan sermayesi giderek daha fazla öne çıkmaktadır. Diğer araştırmacılar, içeriği büyük ölçüde emek faktörü tarafından kapsandığından, böyle bir kategoriyi tanıtmayı uygun görmemektedir.
Bir üretim faktörü olarak girişimcilik
Girişimci faaliyet ve inisiyatif, üretim faaliyetlerinin sonuçları üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Zorluk, bu faktörün etkisinin etkisinin nicel olarak belirlenmesinde yatmaktadır. Bu etkiyi ölçmek son derece zordur. Bu nedenle, bu faktör, kural olarak, yalnızca kalite açısından değerlendirilir. Girişimcilik faaliyetinin önemi, emek faktörünün getirisini artırması ve geliştirmesidir.
Girişimcilik yeteneği, maksimum verimlilikte bir ürün yaratmak için tüm üretim faktörlerini bir araya getirme yeteneğidir. Girişimci olmak şu anlama gelir:
- kararlar alabilmek;
- makul riskler almak;
- Görevleri tamamlamak için işçileri organize edebilmek.
Ana üretim faktörleri ve gelir türleri
Baskın üretim faktörlerinin her biri belirli bir gelir türü yaratır:
- ücretler emeğe karşılık gelir;
- arazi - kira;
- sermaye - faiz;
- iş - kar.
Bilimsel ve teknik üretim düzeyi
Bilimin gelişmesiyle birlikte, üretim faktörlerinin sayısına bilimsel ve teknik üretim düzeyi de dahil edilmeye başlandı. Üretimin teknolojik ekipmanının derecesini, teknik mükemmelliğini ifade eder. Bu faktörün etkisi, emek üretkenliğinin büyümesine ve sermaye kullanımının etkinliğine kadar uzanır. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, ürünlere olan talebin artmasına ve satışların artmasına katkıda bulunur.
İnovasyon faaliyeti genellikle bu kategoride değerlendirilir. Üretime dahil edilen teknolojik bir yenilik, çoğu zaman üretim sürecini niteliksel olarak iyileştirmenize ve pazara temelde yeni ürünler getirmeyi mümkün kılan faktör haline gelir.
Post-endüstriyel bir toplumun oluşum koşullarında bilgi, temel bir üretim faktörü haline gelir. Ekonomik süreçlere yansıyan en önemli kaynaklardan biridir. Bilgi kaynakları, üretici güçler sisteminin herhangi bir bölümünde kullanılır ve canlı emeğin ayrılmaz bir unsuru haline gelir.
